Gemeente Meerssen | Wilde zwijnen

Artikel Wilde zwijnen in Zuid-Limburg

 Wilde zwijnen

Update: 22 januari 2025 

Wilde zwijnen leven in en rond alle natuurgebieden in Zuid-Limburg. Dat was in het verleden zo, dat is nu zo en ook in de toekomst zullen mens en dier samenleven. Ook in de gemeente Meerssen kun je wilde zwijnen tegenkomen in natuur/bosgebieden en in (mais)velden. Wilde zwijnen zijn van nature bang voor mensen en schuw. Ze zullen ook niet zomaar aanvallen. Tenzij ze zich om een of andere reden bedreigd voelen. Zo zal een moederzwijn haar jongen beschermen wanneer er (herhaaldelijk) een loslopende hond in de buurt komt.

Leefregels

Voor jouw veiligheid, die van andere mensen en dieren is het belangrijk de leefregels in de natuurgebieden te volgen. Zo zorgen we er samen voor de rust in de natuurgebieden blijft en mens en dier samen kunnen leven.

  • Ga niet in de schemering of in het donker de natuur in.
  • Blijf altijd op de paden.
  • Houd honden altijd kort aan de lijn.
  • Blijf alert. Zie je wilde zwijnen? Maak geluid en loop langzaam terug.
  • Loop nooit naar de dieren toe. Ook niet om foto's te maken.
  • Voer nooit wilde zwijnen.
  • Wilde zwijnen trekken van natuurgebied naar natuurgebied. Ze steken wel eens (onverwachts) een weg over. Blijf daar alert op.

Veelgestelde vragen en antwoorden


Kan ik gaan wandelen / fietsen in de natuurgebieden in de regio? 

Wilde zwijnen leven in en rond alle natuurgebieden in Zuid-Limburg. Dat was in het verleden zo, dat is nu zo en ook in de toekomst zullen mens en dier samenleven. Ook in de gemeente Meerssen kun je wilde zwijnen tegenkomen in natuur/bosgebieden en in (mais)velden. Houd je aan de leefregels die hierboven vermeld staan. Dan kun jij wandelen of fietsen in de natuur en kunnen wilde dieren rustig leven in diezelfde natuur.

Hoeveel wilde zwijnen leven in de natuurgebieden in de gemeente Meerssen en omgeving?

Het aantal wilde zwijnen verschilt per jaar. Dit heeft onder andere te maken met het weer en het voedselaanbod in en rond de natuurgebieden. 

Vallen wilde zwijnen altijd aan?

Wilde zwijnen trekken in roedels (groepen) rond van natuurgebied naar natuurgebied. Ze zijn normaal gesproken bang voor mensen en schuw. Ze vallen niet zomaar aan. Alleen als ze zich bedreigd voelen. Dat kan komen doordat:

  • hun leefomgeving verstoord is, omdat mensen buiten de paden wandelen, hardlopen of fietsen (soms ook na zonderondergang).
  • ze jonge zwijntjes hebben.
  • ze (herhaaldelijk) geconfronteerd zijn met loslopende honden.
  • mensen een foto van hun willen maken.

Wat moet ik doen als ik wilde zwijnen tegenkom in de natuur?

  • Klap in je handen, schreeuw en maak je groot met je armen in de lucht.
  • Blijft het dier op je af komen, klim dan ergens op (auto, hek, boom).
  • Verstop je achter een boom: wildezwijnen zijn slechtziend!
  • NIET wegrennen: het dier is altijd sneller.
  • NOOIT op de grond gaan liggen, het dier zal blijven aanvallen omdat het denkt te winnen.

Hoe voorkom ik schade door wilde zwijnen in mijn tuin?

Kijk voor informatie en tips op de website van bij12.nl.

Welke maatregelen worden er genomen?

Als de openbare veiligheid in het gedrang komt en bij schade aan gewassen en vee worden maatregelen genomen. De Faunabeheereenheid Limburg voert provinciaal beleid hierover uit samen met de lokale wildbeheer eenheden. De gemeente geeft meldingen over overlast door aan deze partijen.

De gemeente heeft waarschuwingsborden geplaatst die waarschuwen voor de wilde zwijnen bij de toegangen tot de bossen, natuurgebieden en op doorgaande wegen. 

Wie is er verantwoordelijk voor wat?


Gemeente Meerssen
Er is een gedeelde verantwoordelijkheid samen met o.a. de Provincie Limburg, de Faunabeheereenheid Limburg en de lokale Wildbeheereenheid. De gemeente is in deze kwestie verantwoordelijk voor de openbare veiligheid van bewoners en bezoekers en neemt nu wegens de huidige omstandigheden extra veiligheidsmaatregelen. De gemeente is ook mede verantwoordelijk voor het uitvoeren van de wet Natuurbescherming.

Provincie Limburg
Het Faunabeheerplan Limburg wordt opgesteld in nauwe samenwerking met de Faunabeheereenheid Limburg (FBE). Op basis van dit plan geeft de provincie toestemming voor activiteiten die hiermee verband houden. De uitvoering van deze activiteiten wordt uitgevoerd door de Faunabeheereenheid, samen met lokale wildbeheereenheden en in samenwerking met organisaties die terreinen beheren, zoals Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en gemeenten.

De FBE en wildbeheereenheden hebben hun eigen bevoegdheden op basis van het faunabeheerplan. In Limburg zijn specifieke gebieden aangewezen waar wilde zwijnen vrij kunnen leven, namelijk de Meinweg en het Meerlerbroek. De provincie Limburg, net als andere provincies waar wilde zwijnen voorkomen, streeft naar het verminderen van de populatie buiten deze gebieden vanwege veiligheidsrisico's, schade aan gewassen en de preventie van de verspreiding van de Afrikaanse varkenspest. Het verplaatsen van de wilde zwijnenpopulatie is daarom niet aan de orde.

De verleende toestemming biedt voldoende mogelijkheden om de doelstellingen van het faunabeheerplan te bereiken. De jagers, die zijn verbonden aan de lokale wildbeheereenheid, hebben toestemming om wilde zwijnen te doden, vooral als deze een gevaar vormen of overlast veroorzaken. Dit gebeurde in het verleden, gebeurt nu, en zal doorgaan zolang dat nodig is.

Faunabeheereenheid Limburg
De Faunabeheereenheid Limburg coördineert de uitvoering van het faunabeheer in onze provincie. Voor elke diersoort of groep van diersoorten stelt de Faunabeheereenheid een Faunabeheerplan op. In elk Faunabeheerplan staat onder andere hoeveel dieren er zijn, of hun aantal toe- of afneemt, welke schade de diersoort veroorzaakt en een overzicht van de preventieve maatregelen die genomen kunnen worden om schade door deze soort te voorkómen. Als deze maatregelen onvoldoende effect hebben, staat in het Faunabeheerplan ook beschreven welke mogelijkheden er vervolgens zijn om in te grijpen, waaronder ook het doden van bepaalde dieren. Het Faunabeheerplan heeft goedkeuring nodig van het provinciebestuur en heeft een looptijd van maximaal zes jaar. Op basis van het faunabeheerplan verleent de provincie ontheffingen om dieren te mogen verontrusten, vangen en of doden.

Lokale Wildbeheereenheid
De Wildbeheereenheid (WBE) is een lokaal samenwerkingsverband van jagers, grondbezitters en andere betrokkenen. De WBE is een vereniging, gericht op duurzaam beheer van populaties van in het wild levende dieren, bestrijding van schadeveroorzakende dieren en jacht. Jagers zijn het hele jaar actief in hun jachtvelden. De WBE organiseert tellingen en faciliteert haar leden bij beheer en schadebestrijding, bijvoorbeeld door ontheffingen vanuit de provinciale Faunabeheereenheid door te geven aan haar leden (lokaal maatwerk). Jagers zijn wettelijk verplicht om een administratie bij te houden van het aantal dieren dat zij hebben geschoten. De tellingen van de WBE's vormen een belangrijke bron van informatie voor het provinciale faunabeheerplan.

Kunnen de zwijnen gevangen worden en ze dan verplaatsen naar een ander gebied (als alternatief voor afschieten)?

De dieren bijeen drijven en een hek erom plaatsen lijkt een simpele oplossing, maar is niet mogelijk. Feitelijk zet je de dieren dan gevangen. Wilde zwijnen zijn beschermd door de Wet natuurbescherming, en mogen er alleen onder bepaalde voorwaarden bepaalde in de wet genoemde handelingen (zoals verstoren, vangen en/of doden) verricht worden als er sprake is van schade aan erkende wettelijke belangen. Zo kan en mag een wild dier alleen uit het wild gehaald worden om in gevangenschap gehouden te gaan worden als degene die dat gaat doen over de juiste vergunningen van de minister beschikt. Pas bij een afgerasterd gebied groter dan 5000 hectare worden dergelijke dieren als "wild levend" beschouwd. Er zijn geen plekken in het wild in Nederland of daarbuiten bekend waar grote groepen wilde zwijnen naar toe zouden kunnen worden verhuisd als ze gevangen zouden zijn.

Waarom kunnen er nu wel dranghekken geplaatst worden in Geulle (Snijdersberg/Slingerberg) n.a.v. incident 19 januari?

Er kunnen wel hekken worden geplaatst als een moeder wild zwijn jongen heeft. In zijn algemeenheid kunnen wilde zwijnen zich over grote afstanden verplaatsen. Een moeder wild zwijn met jongen verblijft normaal gesproken in een kleiner gebied. Dat is hier het geval. Vandaar dat de paden nu worden afgezet. 

Is het mogelijk om voortplanting van de dieren te voorkomen door anticonceptie (als alternatief voor afschieten)?

Het is nagenoeg onmogelijk om voldoende dieren van het anticonceptiemiddel te voorzien, en dan nog zou het meerdere jaren duren voordat door natuurlijke sterfte (een wild zwijn kan wel 10 jaar oud worden) de groep kleiner zou worden. Ondertussen kunnen die paar dieren die je niet hebt kunnen behandelen weer tot 10 biggen per worp krijgen. Dat lost het probleem dus niet op.

Is er een schaderegeling?

Er is geen regeling in Limburg voor schade die door wilde dieren aangericht wordt bij particulieren. Formeel wettelijk zijn deze dieren van niemand, en daarmee van ons allemaal. Er is wel voor sommige diersoorten een landelijke schaderegeling voor gewasschade in de landbouw. Ook kan men in Limburg onder voorwaarden een bijdrage krijgen als men zelf een raster wil plaatsen om gewasschade of schade aan vee te voorkomen.

Vragen?

Op deze pagina vind je veelgestelde vragen en antwoorden over de wilde zwijnen. Vind je hier niet de informatie die je zoekt? Kijk dan eens op onderstaande websites:

Of neem contact op met:

  • Fauna- en Wildbeheer wilde zwijnen: Faunabeheer of Provincie Limburg
    Tel. 0475-381733. E-mail: info@fbelimburg.nl
    Of de provincie Limburg.
  • Overige vragen: Gemeente Meerssen
    Gemeentelijk Klant Contact Centrum (KCC):
    Tel. 14 043. E-mail: info@meerssen.nl.
  • Bel bij een acuut probleem met wilde zwijnen naar de meldkamer van de politie
    Tel. 0900-8844.
    Minder acuut? Neem dan contact op met de Faunabeheereenheid Limburg: info@fbelimburg.nl